تدوین آیین‌نامه گردشگری علم‌وفناوری/پیشرفت‌های علمی در رصد خانوارهای ایرانی
به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش کا 118، ایران از نظر تولید علم در منطقه غرب آسیا رتبه اول و در دنیا رتبه ۱۵ را دارد و تولید مدارک علمی نمایه‌شده ایران در اسکوپوس در سال ۲۰۲۱ به ۷۷ هزار و ۳۵۱ مدرک رسیده است. این رقم در سال ۲۰۲۰ برابر با ۷۱ هزار و ۹۷۱ مورد و در سال ۲۰۱۹ به میزان ۶۴ هزار و ۹۸۸ مدرک بود.
همچنین بر اساس روش‌های علمی استخراج داده و اطلاعات پایگاه شاخص‌های اساسی علم (ESI)، ۸۴۱ پژوهشگر ایرانی در زمره پژوهشگران پراستناد یک‌درصد برتر دنیا قرار دارند و تعداد پژوهشگران ایرانی پراستناد یک درصد برتر دنیا که توسط موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری از سال ۱۳۹۸ تاکنون شناسایی شده، رشد قابل‌توجهی داشته است. تعداد دانشمندان ایرانی این فهرست از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۱ به ترتیب ۲۴۹، ۳۶۱، ۵۱۲، ۶۸۵ و ۸۴۱ نفر بوده است و در واقع در یک دوره چهار ساله رشد حدود ۳۴۰ درصدی در ورود پژوهشگران ایرانی به فهرست یک درصد برتر دنیا مشاهده می شود.
با وجود این دستاوردهای مختلف علمی و فناوری ایرانی، هنوز بسیاری از مردم ایران و حتی جامعه علمی و نخبگانی یا از این اقدامات اصلا مطلع نیستند یا از همه وجوه آن اطلاع جامع و کاملی ندارند. معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اقداماتی را برای معرفی و شناساندن این پیشرفت‌ها با هدف آگاهی‌بخشی، امیدآفرینی و هویت‌بخشی در میان نخبگان علمی آغاز کرده است.
محمدمهدی ذوالفقارزاده با اشاره به این اقدامات و تاکید بر تدوین آیین‌نامه گردشگری علم و فناوری در مورد این آیین‌نامه توضیح داد: این آیین نامه نیز در معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تدوین و خدمت وزیر علوم ارسال شده است. آیین‌نامه گردشگری علم و فناوری بعد از تصویب در کمیسیون علوم و فناوری هیات دولت به صحن هیات دولت ارجاع می‌شود و در صورت تصویب توسط رئیس جمهوری ابلاغ خواهد شد.
تسهیلات برای بازدید از مناطق علم و فناوری
وی توضیح داد: گردشگری علم و فناوری با هدف شناساندن ظرفیت ها و پیشرفت های علم و فناوری همه مناطق ایران به مردم طراحی شده است، به این معنا که اگر خانواده‌های ایرانی به شهری سفر کردند؛ به غیر از بازدید از بناهای تاریخی، تفرج‌گاه‌های طبیعی و موزه ها و غیره از مناطق علم و فناوری نیز با استفاده از تسهیلات در نظرگرفته شده در آیین نامه دیدن کنند.
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم گفت: این آیین‌نامه با همکاری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و سازمان برنامه و بودجه باید اجرا شود.
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری همچنین در مورد دیگر اقدام این معاونت اظهار داشت: اقدام اول با هدف آشنایی بیشتر جامعه نخبگانی با فعالیت‌ها و دستاورهای دیگر اعضای این جامعه با نام راهیان پیشرفت طراحی شده است.
وی با تاکید بر معرفی درست و هنرمندانه پیشرفت‌های علمی در کشور گفت: اگر پیشرفت‌ها و توانمندی‌های کشور درست، هنرمندانه و با ظرافت روایت شود، فقط کارکرد آن آگاهی‌بخشی نیست؛ بلکه می‌تواند آثار موثرتری از جمله امیدآفرینی و هویت‌بخشی به نخبگان و دانشجویان داشته باشد. البته راویان این روایت؛ یعنی راهیان پیشرفت هم باید تربیت شوند و این امر نیز در دستورکار اداره کل سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور فرهنگی و اجتماعی است.
تدوین اساسنامه ستاد ملی راهیان پیشرفت
ذوالفقارزاده خاطرنشان کرد: بر همین اساس اساسنامه ستاد ملی راهیان پیشرفت در معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تنظیم شده است. این ستاد به ریاست وزیر علوم، شامل دستگاه‌های همکار مانند وزارت صنعت، معدن و تجارت، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و نهادهای دیگر است و باید ستادهای استانی نیز در پی آن با ریاست روسای دانشگاه مادر هر استان تشکیل شود.
برنامه راهیان پیشرفت شامل بازدید دانشجویان و استادان دانشگاه‌ها از پیشرفت های علمی و فرهنگی محقق‌شده در مجموعه موسسات آموزش عالی و وابسته به وزارت علوم است.
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم ادامه داد: سازمان بسیج دانشجویی به دلیل تجربیاتی که در زمینه برگزاری اردوهای راهیان نور دارند، می‌توانند مجری برگزاری راهیان پیشرفت باشند.
تهران‌گردی برای دانشجویان دانشگاه‌های تهران
وی اقدام دیگر را تفاهم‌نامه با شهرداری تهران و سازمان بسیج دانشجویی دانست و توضیح داد: بر اساس این تفاهم‌نامه دانشجویان نوورود دانشگاه‌های تهران می توانند از مناطق مختلف شهر تهران بازدید کنند و نوعی تهران‌گردی برای آنها تدارک دیده شده است.
به گزارش کا 118، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری روز شنبه (۱۴ آبان) با صدور حکمی محمدحسین کفعمی، رییس سازمان بسیج دانشجویی کشور را در اجرای ماده ۶ اساسنامه ستاد ملّی راهیان پیشرفت، به عنوان «دبیر ستاد ملّی راهیان پیشرفت (قرارگاه شهید فخری‌زاده)» منصوب کرد.
