دارالمرحمه سمنان در تکاپوی رونق گردشگری

به گزارش خبرنگار کا 118، طی یکسال گذشته با وجود شیوع کرونا، سرمایه‌گذاری یک‌هزار و ۶۰۰ میلیارد تومانی برای ۳۰ طرح در دست ساخت، برنامه‌ریزی برگزاری بیش از ۶۰ رویداد گردشگری و میزبانی ۲ هزار و ۲۰۴ گردشگر خارجی در استان سمنان انجام شده است.

به باور کارشناسان، گردشگری صنعتی زودبازده است که شکوفایی آن می‌تواند اشتغالزایی، رونق اقتصادی، جلوگیری از مهاجرت از روستاها، کاهش آسیب‌های اجتماعی، تقویت نشاط اجتماعی، حفظ اصالت و هویت ایرانی، اسلامی و نشر این فرهنگ در عرصه جهانی را به ارمغان آورد.

بر پایه گزارش شورای جهانی سفر و گردشگری، صنعت گردشگری ایران در سال ۲۰۲۱ رشد ۴۰ درصدی داشته است و گردشگران خارجی ۲ و نیم میلیارد دلار طی این سال در ایران هزینه کردند؛ همچنین سهم گردشگری از کل اقتصاد ایران در سال ۲۰۲۰ افزون بر سه و یک دهم درصد بوده که این مقدار در سال ۲۰۲۱ به چهار و یک دهم درصد افزایش یافته است.

طبق این گزارش، با رونق گردشگری، میزان اشتغالزایی این صنعت در ایران نیز افزایش یافته است. در سال ۲۰۲۰، یک و ۲ دهم میلیون نفر در صنعت گردشگری ایران فعال بودند اما در سال ۲۰۲۱ این رقم با رشد ۷۰۰ هزار نفری معادل هفت و ۶ دهم درصد به یک و ۹ دهم میلیون نفر افزایش یافته است؛ در سال پیش از آن ۳۴ درصد اشتغال موجود در صنعت گردشگری ایران از بین رفته بود.

گردشگران داخلی ایران در سال ۲۰۲۰ افزون بر ۹۳ هزار و ۸۹۴ میلیارد تومان هزینه کردند که رقم در در سال ۲۰۲۱ به ۱۳۹ هزار و ۷۷۲ میلیارد تومان رسیده است.

براساس گزارش‌ها سال گذشته ۲ هزار و ۲۰۴ گردشگر خارجی و بیش از یک ‌میلیون گردشگر داخلی در یک سال گذشته وارد استان سمنان شدند و ۶۴۲ هزار و ۹۴۰ گردشگر نیز در استان اقامت کردند.

استان سمنان ۷۴ طایفه عشایری دارد و سیاه چادر ایل سنگسر با نام گوت در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و می‌توان با تکیه بر این فرهنگ غنی و برپایی سیاه چادر در مسیر تهران – مشهد این ظرفیت را به گردشگران معرفی و آنان را به دیدن از ایل دعوت کرد و اجرای چنین طرحی هزینه سنگینی هم نخواهد داشت.

در بین جاذبه‌های گردشگری استان سمنان، تاسیسات نفت خوریان واقع در کویر خوریان در جنوب استان نیز به عنوان میراث صنعت نفتی کشور که به ثبت ملی هم رسیده از جاذبه‌های کمتر شناخته شده استان سمنان به شمار می‌رود که می‌تواند سالانه گردشگران زیادی را به این منطقه بکشاند.

از راهبردهای مهم معرفی استان سمنان می‌توان به انجام تبلیغات در استان‌های دیگر، فضای مجازی و امضای تفاهم‌نامه همکاری با آژانس‌های گردشگری اشاره کرد که البته این رویکردها تا حدی در استان پیگیری می‌شود، اما باید قوت یابد.

استان سمنان با برخورداری از۲ هزار و ۱۶ کلیومتر راه در حوزه اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان، برخورداری از ۲ فرودگاه در شهرستان‌های سمنان و شاهرود و برخورداری از ایستگاه راه‌آهن فعال که روزانه بیش از ۹۰ رام قطار از خطوط ریلی استان عبور می کند، ظرفیتی است که با تلاش مسوولان برای جذب گردشگر ایجاد شده، اما ضرورت دارد تامین و تقویت زیرساخت‌های گردشگری در زمینه‌های مختلف خدماتی، رفاهی، فرهنگی و زیباسازی سیمای شهری در کنار توجه به راه‌ها و معرفی جاذبه‌ها برای جذب گردشگر تبدیل استان سمنان از معبر به مقصد گردشگری مورد توجه قرار بگیرد در کنار معرفی جاذبه‌های لازمه شکوفایی گردشگری است و اکنون ۳۰ طرح گردشگری در استان سمنان با سرمایه‌گذاری یک هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان در دست ساخت است که تکمیل این طرح‌ها تقویت زیرساخت‌های گردشگر پذیری را برای استان به ارمغان خواهد آورد.

به گفته مهدی قاسم‌زاده سرپرست معاونت گردشگری و سرمایه‌گذاری اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان سمنان اجرای طرح‌های گردشگری استان زمینه اشتغال مستقیم بیش از یک هزار و ۳۰۰ نفر را فراهم کرده و بهره‌برداری از ۳۰ طرح گردشگری در دست ساخت، ظرفیت گردشگر پذیری و اشتغالزایی استان سمنان را افزایش می‌دهد.

بر پایه آمارها هم‌اکنون ۱۵ هتل، یک هتل‌آپارتمان، یک متل و پنج مهمان‌پذیر، ۹۴ اقامتگاه بوم‌گردی، ۱۷ اقامتگاه سنتی، ۸۷ خانه مسافر، پنج مجتمع گرددشگری، ۲ گردشگری کشاورزی و ۶ اردوگاه و مرکز تفریحی سرگرمی گردشگری و گردشگری کشاورزی، ۲۹ دفتر خدمات مسافرتی، ۴۰ رستوران بین‌راهی، ۲۰ سفره‌خانه سنتی وسه موسسه آموزش گردشگری در استان سمنان فعالیت دارد و در مجموع ۳۲۴ واحد تأسیسات گردشگری با ۹۸۷ اتاق و ظرفیت سه هزار و ۷۳۲ نفر در استان آماده ارایه خدمات به گردشگران است.

برآیند داده‌ها نشان می‌دهد توسعه گردشگری راهکاری موثر در رفع مشکل بیکاری و رونق اقتصادی استان سمنان است و برای شکوفایی این صنعت باید بخش‌های مختلف همراه و هماهنگ با اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان باشند و این اداره کل نیز به عنوان متولی با جذب افراد متخصص و استفاده از نظرات کارشناسی و تعریف برنامه و وظیفه برای هر سازمان برای توسعه گردشگری استان گام بردارد؛ موضوعی که سیدمحمدرضا هاشمی استاندار سمنان نیز به آن تاکید دارد.

بررسی آمارها مربوط به درآمدزایی در حوزه گردشگری با توجه به ظرفیت‌های فعلی نشان می‌دهد اگر حوزه گردشگری و تقویت زیرساخت‌های این حوزه بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد، درآمدزایی این صنعت حتی از درآمد حاصل از فروش نفت نیز با اختلاف چشمگیر پیشی می‌گیرد.

مسوولان با توجه به ظرفیت‌های متنوع و منحصر به فرد استان سمنان، با درایت و هوشمندی گردشگری را به عنوان یکی از محورهای اصلی توسعه استان سمنان تعیین کردند، اما برای تحقق این راهبرد باید سرعت عملیاتی شدن طرح‌ها افزایش یابد.

در استان سمنان به دلیل موقعیت جغرافیایی، می‌توان به جنگل، کویر و کوهستان دسترسی داشت و نکته مهم این است که گردشگر با طی کمترین مسافت می‌تواند از تمام این زیبایی‌ها دیدن کند و بدون شک هر گرشگر اهل ذوقی نمی‌تواند از تماشای استانی با این ظرفیت ویژه چشم‌پوشی کند.

استان سمنان به دلیل موقعیت جغرافیایی گلوگاه اتصال استان‌های شمالی به استان‌های جنوبی کشور است و همچنین در همسایگی با پایتخت و هفت استان مهم کشور شامل قم، اصفهان، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، گلستان و مازندران دارای برگ برنده در توسعه گردشگری است.

جاده‌های استان سمنان به دلیل قرارگیری در مسیر زائران امام رضا(ع) سالانه میزبان ۲۰ میلیون مسافر عبوری است که اگر هر مسافر با هزینه‌کرد دست‌کم ۲ هزار تومان در این استان سمنان خدمات دریافت کند، استان باید دسته‌کم ۴۰ میلیارد تومان از بخش گردشگری درآمد کسب کند، اما متاسفانه به گفته کارشناسان امر در عمل چنین گردش مالی از بخش گردشگری عاید استان سمنان نمی‌شود.

به عبارتی دیگر گردشگر می‌تواند با طی مسیر در حدود ۲۲۰ کیلومتر از پایتخت کشور، ۵۸۶ کلیومتر از اصفهان، ۲۸۲ کیلومتر از قم، ۳۳۸ کیلومتر از گلستان، ۲۰۰ کیلومتر از مازندران و ۶۷۴ کیلومتر از خراسان رضوی خود را به سمنان مهد تاریخ و عرفان برساند، اما با وجود مزیت موقعیت جغرافیایی گردشگری، استان سمنان در آخر عایدی درخوری ندارد.

معرفی استان سمنان و ظرفیت‌های استان نقشی مهم در جذب گردشگر دارد که باید بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد و به گفته کارشناسان در زمان حاضر برای معرفی استان اقدام‌های خوبی انجام شده ولی کافی نیست.

استان سمنان دارای بیش از یک هزار و ۸۳۳ اثر تاریخی، فرهنگی، طبیعی و معنوی شناسایی شده است که ۸۶۸ اثر از این تعداد در فهرست آثار ملی ثبت شده و ظرفیتی بزرگ برای جذب سرمایه‌گذاران است، اما هنوز نتوانسته جایگاه واقعی خود را در جذب گردشگر پیدا کند.

بر پایه اسناد و مدارک موجود استان سمنان مهد عرفای شناخته شده و بزرگی چون شیخ ابوالحسن خرقانی، بایزید بسطامی، شیخ علاءالدوله بیابانکی سمنانی و شیخ محمود مزدقانی است که تمرکز بر معرفی این جاذبه‌ها خود جذب کننده گردشگر است.

استان سمنان دارای ۱۱ بافت تاریخی است که این تعداد بافت تاریخی قابل توجه و نشان از پیشینه، تاریخ و اصالت استان دارد و چنین ظرفیتی برای جذب گردشگر در کمتر نقاط کشور دیده می‌شود و استفاه از این فرصت تنها نیازمند همراهی و هماهنگی بخش‌های مختلف است.

استان سمنان نزدیک به ۱۰۰ اثر معنوی دارد که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده اما یک نمایشگاه دایمی برای نشان دادن و حفظ آداب و رسوم چندین هزار ساله این استان وجود ندارد که اگر باشد گذشته و هویت استان نسل به نسل منتقل می شود و به فراموشی سپرده نمی شود و هم نقطه عطفی برای جذب گردشگر، اشتغالزایی و رونق اقتصادی است.

به گفته کارشناسان ایجاد نمایشگاه دایمی فروش صنایع دستی با جانمایی مناسب در شهر که نمایانگر هنر و پیشه مردم کویر است موجب جذب گردشگر می‌شود.

آیین گل غلتان نوزاد در دامغان، نذر سمنو پزان در سمنان، تهیه آب دعا در شاهرود، آیین‌های مرتبط با ازدواج در استان، نخل‌گردانی در مهدیشهر و شهمیرزاد از جمله میراث معنوی، جنگل‌های هیرکانی در اقیانوسی از ابر، درختان چنار چندصدساله، غار پنیر، آبشارهای بلند و چشمه‌های آبگرم از جمله میراث طبیعی ارزشمند استان سمنان در کنار بناها و محوطه‌های تاریخی چند صدساله، تنها گوشه‌ای از ظرفیت‌های گردشگری استان سمنان است که اگر این ظرفیت به کار گرفته شود بدون شک شاهد رونق اقتصادی چشم‌گیر در استان سمنان خواهیم بود.

منطقه نمونه گردشگری آبگرم در شهرستان سرخه به اعتقاد کارشناسان در صورت سرمایه گذاری بخش خصوصی می‌تواند به یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری تفریحی و درمانی استان سمنان تبدیل شود، این منطقه در سال ۸۶ به عنوان منطقه نمونه گردشگری در استان سمنان تصوب شد و اکنون انتظار می‌رود با تکمیل زیرساخت در سال جهش تولید این منطقه به یک جاذبه گردشگری سلامت در شرق کشور تبدیل شود.

سمنان که دارالمرحمه معروف است با مساحت نزدیک به ۹۷ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع یکی از پهناورترین استان‌های کشور ایران است که با پنج و ۹ دهم درصد مساحت کل کشور، از این نظر هفتمین استان ایران محسوب می‌شود.

این خطه از جانب شمال به استان‌های خراسان شمالی، گلستان و مازندران، از جنوب به استان‌های خراسان جنوبی و اصفهان، از شرق به استان خراسان رضوی و از غرب به استان‌های تهران و قم محدود است؛ بر این پایه و به دلیل موقعیت جغرافیایی همجواری با پایتخت و هفت استان مهم کشور، این استان از اهمیت زیادی برخوردار است.