کانون متولی اصلی کودکان و نوجوانان باشد
به گزارش کا 118از اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، نشست کودک و نوجوان؛ تراز امروز آینده‌ساز فردا، ۱۹ مهر در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون برگزار شد.
در ابتدای این نشست، رضا پورحسین با اشاره به این‌که کودک، کودک است گفت: بچه‌ها مینیاتور بزرگسالان نیستند. پس ما باید به سمت آنها برویم نه این‌که کودکان به سوی ما بیایند.
به گفته این روان‌شناس، کودک، یک بذر کاشته شده است و بزرگترها تنها باید باغبان خوبی باشند و زمینه‌ها را برای رشد و پیشرفت او فراهم کنند. بزرگترها باید بدانند هدف کدام است؟ اصلا از کدام کودک حرف می‌زنند؟ وقتی از کودک تراز می‌گویند این تراز بودن به چه معنی است؟
رئیس دانشکده روان‌شناسی دانشگاه تهران، تمدن نوین اسلامی را لازمه تراز بودن دانست و افزود: راهبرد ما برای تربیت بچه‌ها براساس تربیت اسلامی چیست؟ اصلا راهبرد به چه معناست؟ واقعیت این‌که هدف و مسیر به معنی راهبرد نیست. در راهپیمایی اربعین همه می‌دانند باید به کدام سو بروند پس لازم است ما مثل یک باغبان نه یک نجار، فقط زمینه‌های رشد و آموختن تربیت اسلامی را برای کودکان فراهم آوریم.
به گفته این روان‌شناس کودک، گاهی حرکت به سمت تعلیم و تربیت اسلامی باید سازوکاری باشد نه محتوایی. زیراآن سازوکار، خودش درون‌مایه‌اش را می‌سازد.
باید کودک خود را تجهیز و بعد او را روانه جامعه کنیم
پورحسین به دو انقلاب ارتباطات و شناختی اشاره و بیان کرد: ما بر اساس این دو انقلاب می‌توانیم سازوکارهایی را انتخاب کنیم و به کار ببریم که کودک خود را به آن تربیت تراز برسانیم.
او ادامه داد: کسی که تکلیفش با خودش روشن نیست چگونه می‌تواند در ارتباطات درون‌فردی، آدم موفقی باشد؟ ما تا زمانی که خودمان را مجهز نکنیم چگونه می‌توانیم تربیت دیگری را برعهده بگیریم؟ ما ابتدا باید کودک خود را تجهیز و بعد او را روانه جامعه کنیم.
پورحسین با اشاره به این‌که روزگاری کانون پرورش فکری، متولی اصلی کودک و نوجوان و جهت‌دهنده و فرهنگ‌ساز بوده است گفت: امروز کانون به بخشی از یک وزارتخانه تبدیل شده و لازم است تمهیداتی بیندیشد تا به آن دوران برگردد. بنابراین ضرورت دارد کانون به رساندن بچه‌ها به کودک تراز فکر کند.
به گفته او ما باید کودک خود را برای رویارویی با جهان پیش‌رو و فرزند زمان خود بودن آماده کنیم. بچه‌های امروز، گرفتار بمباران اطلاعاتی هستند و ما باید آنها را به گونه‌ای مجهز کنیم که بتوانند مسیر درست را انتخاب کنند. آیا آموزش و پرورش ما و نهادهایی چون کانون این مسیر را برای کودکان هموار کرده‌اند؟ بعید می‌دانم.
پورحسین با اشاره به این‌که کشورهایی که در عمومی کردن علم مشکل دارند به سمت نخبه‌گرایی می‌روند گفت: اگر ما هزار نخبه داشته باشیم که به هر دلیل مهاجرت کنند و از کشور بروند با فقر علمی و مهارتی مواجه می‌شویم پس باید به عمومی کردن دانش و مهارت بپردازیم و نهادهایی چون کانون، نقش بسیار موثری در این زمینه دارند.
به گفته این روان‌شناس، کودک امروز بدون صاحب است. نه پدر و مادرها او را به درستی می‌شناسند نه مراکزی چون کانون که یک روز، متولی اصلی کودک و نوجوان بوده و نقش کلیدی و راهبردی در این زمینه داشته و کتاب‌ها و نمایش‌ها و فیلم‌هایش، هماهنگ با ذهن و زبان بچه‌ها بوده، در این روزگار به نقش خود ادامه داده جایگاه خود را حفظ کرده است.
شبکه‌های مجازی را می‌بندیم چون ناتوان از کنترل‌شان هستیم
پس از آن محمد لسانی گفت: امروز از دانش و هوش دیجیتال گفته می‌شود. ما امروز باید هوش دیجیتال یا ای‌کیو هم داشته باشیم و رسانه‌ها را بشناسیم. مگر پدر و مادرهای امروز می‌توانند رسانه را نشناسند و راست و دروغ را از هم تشخیص ندهند؟ مگر ما می‌توانیم هر مجله‌ای را در اختیار بچه‌هامان بگذاریم؟ مگر می‌توانیم به بچه‌هامان اجازه بدهیم هر فیلم یا هر کارتونی را ببینند؟ پس لازم است بزرگترها، حواس‌شان به همه‌چیز باشد و گزینشی رفتار کنند.
به گفته این کارشناس فضای مجازی، کتاب، روزنامه، مجله، برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی ویراستار و سردبیر دارند تا درستی و نادرستی آن‌چه منتشر می‌شود، مورد بررسی قرار بگیرد. بگذریم که همین چند وقت پیش، نیویورک‌تایمز از شایعاتی درباره‌ی رهبری خبر داده بود، نمی‌دانست مقام معظم رهبری، همان روز و چند روز بعد به میان مردم می‌روند و سخنرانی می‌کنند. پس لازم است دروازه‌بانی خبر وجود داشته باشد. ما نباید شبکه‌های مجازی را ببندیم اگر امروز، چنین کرده‌ایم چون ناتوان از کنترل آن هستیم.
نبود قانون کپی‌رایت، معضل اصلی ماست
سجاد اسم‌حسینی یکی دیگر از سخنران‌های این نشست بود. او با اشاره به این‌که چالشی که امروز وجود دارد نبود کپی‌رایت است گفت: با توجه به این‌که این قانون را به رسمیت نشناخته‌ایم بسیاری از فعالان حوزه کودک به جای آن‌که به خلق محتوایی متناسب با فرهنگ ایرانی بپردازند در تولید بازی و سرگرمی از شخصیت‌هایی کپی‌برداری می‌کنند که هیچ تناسبی با فرهنگ و شئونات دینی ما ندارند و پدر و مادرها، به ویژه مادرها که نقش مهم‌تری در تربیت بچه‌ها دارند هم به این مساله، توجه چندانی ندارند.
به گفته مدیرمسئول خبرگزاری کودک و نوجوان طبق یک نظرسنجی، مادرانی که شاغل هستند به نشریات، کارتون‌ها، پویانمایی‌ها و در کل محتوایی که برای بچه‌ها تولید می‌شود، توجه چندانی ندارند؛ شاید طبیعی هم باشد چراکه زمان زیادی را به کار اختصاص می‌دهند و زمان کمتری برای پرداختن به این موضوع دارند اما لازم است کمی زمان بگذارند و مطالعه کنند و خوب و بد را از هم تشخیص دهند.
اسم‌حسینی به این‌که خانواده در جریان اخبار کودک و نوجوان نیست اشاره و بیان کرد: خانواده‌ها باید خبرها و رویدادهای مربوط به کودک و نوجوان را دنبال کنند و با تحولات حوزه کودک و نوجوان آشنا شوند پس لازم است نهادهایی همچون کانون پرورش فکری این اخبار را دسته‌بندی کنند و به اطلاع خانواده‌ها برسانند.
به گفته این کارشناس رسانه، تبلیغ در زمینه محصولات برتر کودک و نوجوان ضروری است و ما باید به معرفی کتاب، رسانه و محصولات برتر بپردازیم.
اسم‌حسینی به نقش نشریات مکتوب اشاره و بیان کرد: ما یک روز سروش نوجوان داشتیم که به همت افرادی چون قیصر امین‌پور، بیوک ملکی و فریدون عموزاده‌خلیلی منتشر می‌شد یا هفته‌نامه دوچرخه را داشتیم که نسلی از شاعران و نویسندگان را پرورش دادند، امروز رسانه مکتوبی وجود ندارد و این همان چیزی است که باید به آن توجه شود.
ویژه‌برنامه‌های هفته ملی کودک از ۱۶ تا ۲۲ مهر ۱۴۰۱ در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون واقع در خیابان حجاب تهران و دیگر مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سراسر کشور برگزار می‌شود.
