«کُتَل»، آیینی کودکانه در محرم نوش‌آباد
کا 118/اصفهان آیین‌های محرم، که در سراسر کشور به پاسداشت حماسه حسینی برگزار می‌شود مراسمی است که بزرگسالان اجرا می‌کنند و کودکان معمولاً تماشاگر هستند، اما آیین کُتَل از جمله آیین‌هایی است که روز عاشورا در نوش‌آباد با حضور کودکان اجرا می‌شود.
محمد خداداد، مدیر اجرایی پژوهشگاه کاشان شناسی دانشگاه کاشان در گفت‌وگو با کا 118، اظهار کرد: آیین کُتَل که هر ساله روز عاشورا در نوش‌آباد برگزار می‌شود، نذری برای کودکان بوده و به همین علت سرشار از معصومیت و صداقت است.
وی افزود: خانواده‌ها نذر می‌کنند که خدا اولادی سالم و صالح به آنها عطا کند و آن فرزند را در یکی از اولین یا دومین عاشورای زندگی‌اش کُتل کنند. شفا یافتن از بیماری، دورباش دادن بلا و بیماری و… از دیگر نذرهای کتل برای کودکان است.
مدیر اجرایی پژوهشگاه کاشان شناسی دانشگاه کاشان، افزود: کُتَل به معناها و اصطلاح‌های متعدد در آیین‌های عاشورایی منطقه فرهنگی کاشان اطلاق می‌شود، از جمله به‌عنوان اسب تعزیه‌خوان‌های پیشاهنگ هیئات، اسب عزا، عَلم‌های بلند و اسب شبیه ذوالجناح را کُتَل می‌گویند.
خداداد افزود: کُتَل برداری روز عاشورا در نوش‌آباد به لحاظ فراوانی و به دلیل متعلقاتی که دارد خیلی ممتاز است، زیرا در اینجا کُتَل بر پایه نذر شکل می‌گیرد و پذیرایی از عزاداران در ظهر عاشورا جزئی از نذر کتل است.
وی در مورد آداب کتل، تصریح کرد: کودک را لباس مخصوص می‌پوشانند، سُرمه در چشم و سرخاب بر لب و گونه‌اش می‌کشند. اسب کتل هم تزئینات متنوعی مثل پوشش، آئینه، شمشیر، پارچه‌های رنگین، گل، میوه و کبوتر دارد که هریک، نمادی کهن را از یک الگو روایت می‌کند.
این پژوهشگر آیین‌های عاشورایی گفت: کُتل‌ها، در کنار خود نوحه‌خوان‌هایی دارند که در منقبت شهدای کربلا شعر می‌خوانند و شاطرهایی که لباس مخصوص می‌پوشند، چوب به دست دارند و در عقب اسب حرکت می‌کنند.
خداداد افزود: کودک کُتَل شده، در طول مسیر سوار بر اسب و در آغوش نقیب است و برای در امان ماندن پوست نازک کودکان از تابش خورشید، چتری بر سرشان می‌گسترانند.
وی تصریح کرد: کتل در پیشاپیش هیئت‌های عزادار نوش‌آباد در روز عاشورا حرکت می‌کند، به‌طوری که امسال، ۵۰ کودک را در نذر حضرت علی‌اصغر(ع) بر اسب کتل نشانده بودند.
آیین کُتَل نوش‌آباد با شماره ۱۳۳۳در فهرست میراث معنوی به ثبت رسیده است. خیمه‌کوبی عصر هشتم محرم، کشته‌برداری، طوغ برداری روز عاشورا و خیمه‌برداری عصر یازدهم محرم از جمله آیین‌های محرم این شهر در شمال استان اصفهان است.
انتهای پیام
