اطلاع‌رسانی فعالیت‌های نهادهای قرآنی چقدر ضروری است؟
به گزارش خبرنگار معارف کا 118، یکی از مهمترین تفاوت های خبرنگاران قرآنی با سایر روزنامه نگاران و خبرنگاران این است که معمولا مسئولان نهادهای قرآنی کمتر روی خوش به رسانه ها نشان می دهند. یعنی تمایلی ندارند که در رسانه ها دیده شوند. این مساله یا به دلیل چهره نشدن و معروف نشدن است یا به دلیل اشتغال های فراوان یا اخلاص بالای آنها. البته ممکن است دلایل دیگری نیز در این میان مطرح باشد. مثلا میزان سواد رسانه ای در برخی از مدیران دستگاه های قرآنی پایین است یا نمی دانند چگونه عملکرد خود را به گوش مردم برسانند.
برخی از همین نهادها و سازمان ها دارای پایگاه اینترنتی و اطلاع رسانی نیز هستند ولی مروری بر مطالب و اخبار منتشرشده در این پایگاه ها نشان می دهد که حجم بسیار پایینی نسبت به سایر نهادها و مراکز فرهنگی و اجتماعی دارند. در میان این سازمان ها به عنوان نمونه به عملکرد معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و میزان اخبار منتشرشده در رسانه ها اشاره می کنیم که حجم بالای عملکرد و فعالیت های این معاونت تا چه اندازه بازتاب خبری داشته است.
علیرضا معاف که در بهمن ماه سال گذشته به عنوان معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منصوب شد، در کمتر از یک ماه، آمادگی معاونت قرآن را برای برپایی بیست و نهمین نمایشگاه قرآن کریم، آن هم به صورت حضوری اعلام و مقدمات برپایی آن را فراهم کرد. مسئولان نمایشگاه قرآن در مدتی کوتاه و فشرده تمام برنامه ریزی های لازم را برای برپایی نمایشگاه انجام دادند و نمایشگاه قرآن به مدت دو هفته میزبان مردم روزه دار بود و استقبال بسیار خوبی از آن شد و مراسم تجلیل از خادمان قرآن کریم نیز به همت این معاونت و انجمن خادمان قرآن برگزار و قرار شد معاون قرآن و عترت گزارشی از عملکرد نمایشگاه قرآن در زمینه معرفی ۸۰ نوآوری و خلاقیت در بخش های مختلف نمایشگاه، آغاز به کار مرکز ملی ترجمه قرآن و سایر فعالیت ها ارائه دهد.
در اردیبهشت ماه نیز معاف از هماهنگی مدیریتی با ستاد کانون های فرهنگی هنری مساجد خبر داد که به گفته وی به تحولی بزرگ در آن ستاد منجر خواهد شد. اینک ۹ ماه از تصدی مسئولیت معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می گذرد و اخبار و گزارش های ۶ ماه اخیر نشان از رکود یا فترت فعالیت های این معاونت پس از برگزاری نمایشگاه قرآن دارد. البته تشکیل مجمع بانوان قرآنی، بازدید از برخی روستاهای قرآنی، افتتاح هفدهمین طرح آموزشی اسوه و حضور در برخی برنامه های رادیویی یا تلویزیونی را می توان مهمترین اقدامات این معاونت طی ۶ ماه اخیر دانست.
بر اساس گزارش معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت های انجام شده در ۹ ماه اخیر شامل تدوین طرح و اجرای آزمایشی ایجاد پایگاه قرآنی در مسجد کرامت مشهد، نشست های مقدماتی برای ایفای نقش فعال تر در ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن، تعریف یک بسته برنامه ای شامل ۱۵ طرح ملی و فراگیر با مشارکت ۱۱ نهاد و مجموعه در راستای اجرایی سازی سند راهبردی توسعه فعالیت های تبلیغی ترویجی و همچنین تدوین آیین نامه ای برای تشکیل شورای عالی راهبردی فعالیت های قرآنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
پیگیری اجرای ضوابط جدید تاسیس و نظارت بر موسسات فرهنگی قرآن و عترت، صدور موافقت اصولی برای ۱۱۱ موسسه قرآنی، اجرای طرح ملی آموزش نوین قرآن (بشری)، برنامه ریزی و برگزاری دوره های آموزش عمومی قرآن، تعریف برنامه عصرانه قرآنی، راه اندازی انجمن های تخصصی در حوزه های نهج البلاغه و صحیفه سجادیه و همچنین اجرای برنامه ملی تبلیغ چهره به چهره در استان های محروم از دیگر برنامه های معاونت قرآن و عترت است.
در این برنامه ها که به عنوان گزارشی از عملکرد معاونت در انجام وظایف ۱۵ گانه تعیین شده از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه شده است، می توان به برنامه هایی همچون شناسایی و فعال سازی ظرفیت های قابل استفاده برای توسعه تعاملات قرآنی با مراکز و نهادهای قرآنی خارج از کشور، برگزاری جلسات کمیسیون توسعه فعالیت های تبلیغی ترویجی قرآنی و کارگروه های تخصصی وابسته، برنامه ریزی و برگزاری رویدادهای فرهنگی هنری قرآنی با همکاری سایر بخش های وزارت فرهنگ، اجرای طرح ملی تلاوت، تعریف نشان و جایزه قرآنی در جشنواره های هنری وزارت فرهنگ و همچنین تدارک تاسیس بنیاد بین المللی فرهنگی هنری یاسین اشاره کرد.
حجم برنامه های اعلام شده از سوی معاونت قرآن نشان دهنده فعالیت های مستمر و فراوان مدیران و کارشناسان این حوزه در مرکز و سایر استانهاست ولی اگر روند اجرایی شدن چنین فعالیت ها و برنامه هایی به رسانه ها اعلام نشود و رسانه ها نتوانند اطلاع رسانی مناسب و به موقع داشته باشند، تصور بسیاری از مردم و به ویژه فعالان جامعه قرآنی این خواهد بود که ظاهرا در این معاونت برنامه خاصی اجرا نمی شود و رکود فعالیت های قرآنی بسیار مشهود است. به همین دلیل برخی از مسئولان و مدیران اعتقادی به رسانه ای شدن فعالیت های خود ندارند. این افراد یا آگاهی کافی از قدرت رسانه ندارند یا می خواهند به صورت خالصانه فعالیت کنند. شاید این برداشت برای سایر نهادهای قرآنی نیز صحیح باشد. مثلا شورای توسعه فرهنگ قرآنی که در زمانی یک صفحه اطلاع رسانی داشت، امروز در قسمتی از پایگاه شورای عالی انقلاب فرهنگی، برخی اخبار منتشر شده در رسانه ها را منعکس می کند که تعداد انگشت شمار این اخبار نشان از رکود فعالیت رسانه ای این شورا دارد، در حالی که فعالیت های شورای توسعه فرهنگ قرآنی فراتر از این تعداد اخبار به نظر می رسد.
اگر در این یادداشت نامی از شورای توسعه فرهنگ قرآنی یا معاونت قرآن وزارت فرهنگ برده شد، به عنوان نمونه ای از نهادهای قرآنی بود که کمتر با رسانه ها ارتباط برقرار می کنند و یا پاسخ به خبرنگاران را به بعدهایی موکول می کنند که وجود ندارد یا به دنبال راهی می گردند که مبادا فعالیت های مخلصانه شان برملا شود.
مروری بر اخبار منتشر شده در پایگاه اطلاع رسانی معاونت قرآن و عترت را می توان تاییدی بر این ادعا دانست که بازتاب فعالیت های انجام شده به خوبی دیده نمی شود. در پایگاه اطلاع رسانی برخی دیگر از مراکز قرآنی همین مساله دیده می شود؛ به گونه ای که یا به ندرت اخباری منتشر می شود یا اخباری روی خط خبری قرار می گیرد که اهمیت چندانی ندارد. البته برخی اینگونه پاسخ می دهند که پایگاه های اطلاع رسانی این مراکز و نهادها، خبرگزاری نیستند که هر روز دغدغه انتشار اخبار و گزاش های متنوع را داشته باشند. به هر حال آنچه در این پایگاه ها منتشر می شود، حکایت از فعالیت های قرآنی این نهادها دارد و اگر کم خبر باشند، تلقی خوانندگان این خواهد بود که فعالیتی صورت نگرفته تا خبر آن منتشر شود.
