دلواپسی‌های محمد دبیرمقدم برای زبان فارسی
محمد دبیرمقدم درحالی‌که باور دارد امروزه شاهد کاربرد غلط‌های فاحش در رسانه‌ها هستیم، آسان‌ترین و کم‌هزینه‌ترین راه برای حفظ زبان‌ها و گویش‌های محلی را، انتقال آن توسط خانواده‌ها به فرزندان می‌داند.
به گزارش کا 118، او که زادۀ ششم شهریورماه ۱۳۳۲ در کاشان است، امروز ۶۹ساله شد.
محمد دبیرمقدم، زبان‌شناس، عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی‌ست و پیش از این نیز در سال‌های ۱۳۶۷ تا ۱۳۶۹ مدیر گروه زبان انگلیسی و زبان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس، در سال‌های ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۱ مدیر گروه زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه علامه طباطبایی، در سال‌های ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶ مدیر گروه زبان‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی و همچنین عضو شورای عالی برنامه‌ریزی رشتهٔ زبان‌شناسی، رئیس گروه واژه‌گزینی زبان‌شناسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، عضو کارگروه هیئت ممیزهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی و عضو شورای واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز بوده است.
در این مجال، به برخی از دیدگاه‌های نگارندۀ آثاری چون «زبان‌شناسی نظری: پیدایش و تکوین دستور زایشی»، «پژوهش‌های زبان‌شناختی فارسی»، «رده‌شناسی زبان‌های ایرانی» و… که در سخنرانی‌های او مطرح شده، می‌پردازیم.
آسان‌ترین راه برای حفظ زبان‌ها و گویش‌های محلی
برای حفظ زبان‌ها و گویش‌های محلی، آسان‌ترین و کم‌هزینه‌ترین راه آن است که خانواده‌ها آن را به فرزندان خود منتقل کنند و تصور نکنند که کودک ممکن است لهجه پیدا کند. در واقع پشت هر لهجه، دانشی وجود دارد. افرادی که به دو یا چند زبان صحبت می‌کنند به لحاظ رشد شناختی بهتر هستند و در زندگی نیز قدرت تحلیل مسائل در آنها بهتر است.
چرا در مدارس درسی به نام فارسی‌خوانی نداریم؟
در شیوۀ آموزش زبان فارسی باید سعی کنیم تا کودکان، نوجوانان و جوانان کشورمان با بن‌مایه‌های فارسی آشنا شوند، خوب بیاموزند و به این‌که فارسی را خوب می‌دانند افتخار کنند. درزمینۀ ترجمه نیز باید افراد توانمندی تربیت شوند که با روح دو زبان آشنا باشند. جامعه‌ای که خود را زبان‌شناس و ادیب می‌داند، در کمک به تحقق این امور رسالتی دارد. امروز شاهد کاربرد غلط‌های فاحش در رسانه‌ها هستیم، از آن‌جا که مخاطبان رسانه‌ها قشرهای مختلفی هستند، تاثیر آنها انکارناپذیر است. چرا در مدارس درسی به نام فارسی‌خوانی نداریم؟
حتماً به زبان فارسی مطلب بنویسید
پیام من به دانشجویان و دانش‌پژوهان و همکاران این است که حتماً به زبان فارسی مطلب بنویسند. وقتی شما مطالب رشتۀ مهندسی، علوم انسانی، حقوق، جامعه‌شناسی، پزشکی، کشاورزی، زیست‌شناسی و… را به زبان فارسی بنویسید، باعث می‌شود که زبان فارسی در مقام زبان علم تقویت شود. چرا ابن سینا دانش‌نامۀ علایی را به فارسی می‌نویسد؟ برای این‌که دغدغه داشته و می‌خواست زبان فارسی زبان علم شود. در عین حال، برای نشان دادن سطح علمی کشور، یعنی اگر می‌خواهید اثر و نوشتۀ شما خارج از ایران نیز خوانده شود، به یکی از زبان‌های پرخوانندۀ دنیا بنویسید؛ کاری که ابن سینا یا ابوریحان کردند؛ چراکه می‌خواستند آثارشان در جهان اسلام خوانده شود. از همین رو، به زبان علم روز (عربی) در این منطقه توجه داشتند.
(منبع متن سخنرانی‌ها: مجموعه نوشته‌های «گزین‌گویه»، صفحۀ واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی)
انتهای پیام
